آشنایی با تاثیر مهارت های هنری در پیشبرد فعالیت های پرورشی و دستیابی به اهداف تربیتی

مقدمه

تلاش مهم در نظام آموزش و پرورش جمهوری اسلامی ایران که نگهبان بر رشد ابعاد از رفتار و منش دانش آموزان است. که نسلی معتقد به دین مبین اسلام و برخوردار از سجایا و فضایل اخلاقی بسیار در تلاش می نماید دانش آموزان را از رشد اجتماعی و سلامت روانی و بدنی برخوردار باشند و در فعالیتهای مدرسه و آموزش و پرورش نقش هنر را نمی توان نادیده گرفت. باید به شکوفایی استعدادها ایجاد مهارتها و پرورش انسانهای فعال و کار آموز توجه کند که بتواند در کنار هنر این استعداد فطری و خدایی را در این نظام به رشد برساند.

کاربرد تربیتی هنر

تحقق نقش هنر در فعالیتهای امور تربیتی بستگی کامل به چگونگی برنامه ریزی دستگاههای فرهنگی آموزش و پرورش دارد. و برای رسیدن به یک نتیجه کامل باید آن را در چهارچوب برنامه مورد نظر جایگزین کرد. فعالیتهای که امور تربیتی در حال حاضر انجام می دهد. تشکیل گروه فرزانگان و پیش گامان نظارت برکار کتابخانه و برگزاری مسابقات فرهنگی و هنری و تشکیل انجمنهای اسلامی و... است. کدام یک می توانند مدرسه را به تکاپو دربیاورند یا اینکه کدامیک می تواند رابطه صمیمی بین مربی و دانش آموزان برقرارسازد. هنر می تواند یک ارتباط زیبا در عین سادگی ولی سرشار از محبت و به دنبال آن نوعی تربیت و نوعی خلاقیت نهفته را پیدا کرد.

«رابطه هنر و تربیت، رابطه ای دیرین است گاهی محتوای آثار هنری پیام تربیتی دارد گاهی پیامهای تربیتی در قالب هنری مطرح می شود و برماندگاری و اثرگذاری آن می افزاید»

استفاده متنوع از هنر در زندگی انسان از جمله در فعالیتهای تفریحی، رسانه های جمعی کاربرد بسیار زیاد دارد. چون هنر می تواند در قالب نمایش، سرود، شعر، نقاشی که قدرت نافذی در بیان انتقال مفاهیم دارد. کاربرد هنر در همه زمینه های حیات فردی، اجتماعی، سیاسی، اخلاقی، ادبی، مذهبی، تربیتی و... هر جا که نتوانیم از طریق عادی نظری را اعمال و یا فکری و روشی را القاء کنیم از طریق هنر می توانیم بدان دست هنر در فعالیتهای مربیهای امور تربیتی باران رحمت را به دنبال دارد، که موجب شکوفائی عواطف و بارور شدن خلاقیتهای دانش آموزان است. اخلاق خود مربی هم در کنار موارد ذکر شده موثر و مهم جلوه می کند.

نمایش

در برنامه امور تربیتی نمایش، سرود، نقاشی، برگزاری مسابقات، اردوها و... می تواند برای توسعه در فعالیت های امور تربیتی موثر باشد. چون نمایش عروسکی و زنده در آشنایی کودکان و نوجوانان در ارتباط با این هنر به نحوی غیر مستقیم سبب می شود که در برخورد با دیگران نیز موقعیت خود را بشناسند و راه درست و مناسب را انتخاب کند.

در این گونه نمایش به هیچ وجه قصد پرورش یک بازیگر ماهر در بین نیست بلکه نمایش عروسکی خلاق دستاویزی است برای تعلیم و تربیت که می توانیم با کمک گرفتن از آن برای رسیدن و نزدیک شدن به کودکان و نوجوانان استفاده کنیم

بررسی نقش امور تربیتی و درمانی هنر یکی از موثرترین فعالیتها و سازنده ترین آن می باشد که می توان به چندین روش آن اشاره کرد.

آموزش تدریجی دانش آموزان و پرورش قدرت تفکر، انتقاد و انتخاب در آن جهت شناخت آثار هنری مناسب و تفکیک آن از موارد ضعیف و زیان بخش از دیگر شیوه های نقد و نظر بحت و گفتگو پس از قصه گویی و نمایش.

چون شرکت یک مربی در جمع دانش آموزان به آنان اعتماد به نفس و احساس خودباوری می دهد استعدادهای بشری تنها در زمینه علوم و فنون و مهارت نیست بلکه عرصه اخلاق و معنویت و کمال جویی هم قلمروی است که باید استعدادهای افراد را شناخت و آن را همچون بذری رویاند و آبیاری و مراقبت کرد تا به مراحل بالاتر رشد برسد. نقش هنر در این زمینه می تواند توجه دادن انسان به فطریات و جاذبه های معنوی و راز خلقت و چرایی زیستن و هدف آفرینش باشد و مربی هنرمند، حرکت درونی و رشد باطنی در افراد را سامان می دهد. هنر می تواند در ذهن افرد، سوال پدید آورد و در پی آن، آنان را برای یافتن جواب برانگیزد.

هنرهای تجسمی (نقاشی طراحی....)

این نوع فعالیت ها می تواند رونق زیادی به کار مربی بدهد و مدرسه از حال و هوای سادگی بیرون می آورد مربی می تواند با شناخت کامل دانش آموزان هنرمند را در زمینه هنرهای تجسمی را شناخته و به آن کمک کند تا بتواند در فعالیتهای مدرسه شرکت کند.

با یک برنامه ریزی بجا و مناسب می توان ایجاد خلاقیت را در دانش آموزان افزایش داد.

شناخت دانش آموزان مستعد و هدایت آنان به سوی شکوفایی

زمانبندی در ارائه کار هنری برای ساخت بهتر کارهای هنری

ایجاد انگیزه بیشتر برای شرکت در مسابقات هنری برای رسیدن به یک رقابت سالم

محمد تیسیر جاس در مقاله خود ذکر کرد: مربی نباید اندیشه های را به بچه ها دیکته کند بلکه بگذارد آنان با تکیه بر امکانات موجود دست به ابتکار و خلاقیت بزنند. تلاشهای مربی باید سوق دادن آنها به سوی تکامل و پرهیز از تقلید و کپیه برداری باشد

شعر و سرود

در صورتی که ذوق و استعداد هنری و گاه حس انسان دوستی دانش آموزان را پرورش داد جایگاه این موضوع در فرهنگ ما جایگاه بس بزرگ و دیرین دارد.

مربی آگاه به این مسئله باید حس دانش آموزان را در آنان ایجاد کرد «.... این نسبت مربی از طریق تربیت باید هنری را پدید آورد که درون را دگرگون کند. مبادی آدابی پدید آورد.

خوبی و تقوا را ملاک سازد و گامی در طریق خیر بردارد اگرچه بدان نیازمندتر است.

خداشناسی و خداگونه شود بدون اینکه حسادت در دانش آموزان تحریک کند.

علی میرزا بیگی در کتاب خود نوشته است: فعالیت های قصه داستان در جهت پرورش خلاقیت کودک در قصه نویسی و قصه گویی و سایر مهارتهای مربوط به آن از عوامل موثر در استقلال کودک به فعالیتهای تفریحی و سازنده و رشد ابعاد شخصیت وی به شمار می رود.

برگزاری مسابقات داستان نویسی، قصه گویی، شعر می توان ایجاد انگیزه تازه و جستجوگری را دانش آموزان بوجود آورد.

الگوها

هنر در آستانه زندگی هر فرد و هر اجتماع از کوچک و بزرگ می تواند تحول آفرین باشد همانطور که در زندگینامه اسطوره ها و اسوه ها می توان دید که هنر چگونه توانست زندگی و شأن و شئون آنان را به سوی تعالی پیش ببرد. یک مربی آگاه با تشویق دانش آموزان به سوی استعداد و علایق آنان می تواند به رشد فکری آنان کمک بسزایی داشته باشد.

روشن است که نوع آوری و خلاقیت و ابداع، در نحوه پرداختن به موضوع نیز دامنه تاثیر گذاری و رشد از درون را می افزاید. از قوی ترین عوامل برانگیزاننده دوست داشتن و نفرت داشتن است... بهره گیری از تشویق هم برهمین پایه استوار است. الگو و نقش آن در جذب نیز آشکار است و تاثیر قهرمانان و اسوه ها و زندگی نامه آنان بیش از موعظه مستقیم است.

نتیجه

فعالیت های هنری در توسعه فعالیتهای امور تربیتی علاوه برتاثیر تربیتی تاثیری مهم بر افکار دانش آموزان دارد. و باعث پرورش و تقویت روحیه ی ابتکار و خلاقیت جوانان و نوجوانان خود در یک مدرسه دارد. نوع فعالیت سالم از جمله نمایش، سرود، شعر و همچنین استفاده در تامین آرامش جسمی و روانی فرد و جذابیت زندگی خانوادگی و همچنین اقتصادی خانواده ها تاثیر به جای دارد همانطور که تاگور اندیشمند هندی بیان کرده که: تمدن بشری را نتیجه ی استفاده ی درست از اوقات فراغت می داند.

بنابراین با توجه به علاقه ی جوانان و نوجوانان به فعالیت های هنر و جذب آنان در مدرسه به این رشته باید اهمیت بیشتر داد و مربیان ما تلاش و خلاقیت بیشتری در برنامه های خود داشته باشند... و با هنر می توان دانش آموزانی تربیت نمود و از خلاقیتها و نوآوری آنان در مدرسه بیشتر استفاده کرد. و به یک همبستگی بین مربی و دانش آموزان برسیم.

چکیده

در بررسی نقش هنر و تاثیر مهارتهای هنری در پیشبرد فعالیتهای پرورشی دیده شده که هنر می تواند نقش مهمی را ایفا کند و با شناخت کافی از هنر و ابعاد آن و تاثیر آن بر روند کار پرورشی می تواند فعالیتهای را در سطح مدرسه گسترش داد و همچنین در برنامه های خود می توان آن را در برنامه های صبحگاهی و فوق برنامه جای داد و با ذوق هنری و کاربرد آن در کنار سایر فعالیتهای فرهنگی می توان از دانش آموزان بیشتر استفاده شود جدا از میل ارتباطی که بین آنها ایجاد می شود می تواند یک اثر تربیتی و آموزشی مهمی در مدرسه ایجاد کنند. همینطور که می دانیم استفاده از هنر در زندگی هر انسانی می تواند بسیاری از مشکلات اخلاقی و رفتاری را حل کرد. یک مربی فعال می تواند از هنر به عنوان یک ابزار مهم تربیتی در فعالیتهای خود از جمله هنرهای تجسمی، نمایش و... استفاده کند.

بدون شک فعالیتهای هنری می تواند تاثیرات مثبتی در رفتار و بروز شخصیت دانش آموزان داشته باشد.

منابع

1- پاک بین، منصور آموزش نمایش عروسکی انتشارات: اتیا. تهیه و تنظیم اداره کل امور فرهنگ و هنر- کارشناس هنرهای نمایشی – چاپ دوم 1378

2- دکتر قائمی، هادی – هنر از دیدگاه اسلام انتشارات: هادی 1358

3- میرزا بیگی، علی – نقش هنر در آموزش و پرورش و بهداشت روانی کودکان – انتشارات: مدرسه 1376

4- ترجمه حسین شیدی – کودک و نقاشی

5- سایت - www. oftab.ir

6- ماهنامه پرورشی سال سیزدهم شماره 2 تیرماه 1373